18 Nisan 2012 günü e-Pazarlama dersimizde gelmiş geçmiş en keyifli ve en mütevazi konuk konuşmacılarımızdan birini ağırladık: markafoni.com, zizigo.com, misspera.com, grupfoni.com gibi sitelerin kurucu ortağı Tolga Tatari.
Tolga Bey, Bilgi Üniversitesi mezunu. Ancak şakayla karışık askerliğini ertelemek için bir kaç okula devam edip ayrıldığını da itiraf etmeden geçmiyor. Girişimci bir aileden gelmesinin de etkisi ile çok erken yaşta iş hayatına atılmış.
İlk şirketini 18 yaşındayken Ankara'da kurup bilgisayar parçaları satmayı hedefleyen Tolga Bey, 6 ay içinde bu şirketi kapatmış. Daha sonra İstanbul'da ikinci bir deneme yaparak 3 ortakla müzik organizasyonları yapan bir şirket kurmuş. Bu şirket de 3. senesinde 1999 depremi sırasında düzenlediği bir organizasyon nedeniyle yüzbinlerce dolar zarara uğramış ve kapanmış.
Henüz çok genç yaşta olmanın verdiği azim ve cesaret sayesinde Tolga Bey bu girişimlerini birer başarısızlık olarak görmediğini ve cesaretinin kırılmadığını söylüyor. Nitekim 3. girişimini de 20-30 metrekarelik bir ofis tutarak yapmış. Bir arkadaşıyla birlikte burada internetle ilgili yazılım, tasarım, web sitesi oluşturma gibi konuları öğrenerek işe başlamışlar. İlk olarak insanları bir araya getirecek bir tanışma sitesi kurma fikri ortaya çıkmış ve evlilik.com diye bir site kurmuşlar. O dönemde internet henüz çok yaygınlaşmamış olmasına rağmen bu sitenin bir kitlesi oluşmuş ve evlilik.com 40.000 dolara satılmış.
evlilik.com deneyimi ile dijital ortamda işlerin nasıl yürütüldüğünü ve böyle bir girişim yapılacağı zaman nasıl bir yol haritası izlenmesi gerektiğini öğrendikten sonra bu ekip bir ajans kurmuş ve 100-150 tane müşteri edinmiş. Daha sonra iş hacmi büyüyüp nakit akışı yönetilmesi güç hale gelince Tolga Bey'in arkadaşı Ahmet Bey finansmanı yönetmesi karşılığında şirkete ortak olmuş. İlk yıl bu şirkete 1 milyon dolar hedef koymuşlar.
Bu sırada camiada ilişkileri ilerleyen ve bir çok insanla tanışan Tolga Bey, Sina Afra ile de arkadaş olmuş ve internet üzerinden sık sık mailleşmeye ve iş fikirlerini paylaşmaya başlamışlar.
Birkaç iş fikri belirledikten sonra, diğerlerine göre kendilerine daha kolay gelen, Fransa'da o günlerde büyük ses getirmiş bir özel alışveriş sitesi olan vente-privee.com'un iş modelini Türkiye'de uygulamaya karar vermişler. Tolga Bey'in çocukluk arkadaşı olan Çağrı Bey'i de ortak alarak toplam 5 kişi, 50-100 metrekarelik bir ofiste işe başlamışlar. Bu ofisin bir odasını da ilk etapta depo olarak kullanmışlar.
Ancak işler bekledikleri kadar kolay olmamış elbette. Mesele üreticiden bir ürün alıp müşteriye belli bir kar koyup satmaktan çok daha güç bir hal almış. Bu konuda Tolga Bey, "Bu iş tamamen yeni bir sektör yaratmak. Türkiye'de alışveriş yapan kadın sayısı o zamanlar çok azdı. Üstelik online tekstil satışı da yok denecek kadar azdı. Markaları ikna etmek için dolaşmaya çıktığımızda onlar bile bu işin olamayacağını söylüyorlardı." diyor. Nitekim tüm markaları dolaşıp ikna etmeye çalışmak ve kadınları online alışverişe alıştırmak bir senelerini almış. markafoni.com bir senede 1 milyon üyeye ulaşmış. Bu konuda başarılı olduktan sonra da yepyeni bir güçlükle yüzleşmek zorunda kalmışlar: Hızlı büyümeyi organize etmek.
markafoni.com'un ilk yatırımcısı, Skype, Facebook, Xing, Spotify gibi işlerin de ilk yatırımcılarından olan ve dünyadaki en başarılı yatırımcılardan biri olan Klaus Hommels. Daha önce Amerika'da en başarılı yatırımcı seçilen Hommels, Tolga Bey ile sadece bir kez görüşüp yemek yedikten sonra çok fazla soru sormadan bir gün içinde 300.000 euro yatırım yapmış. Tolga Bey, Hommels için "Gözlerimizdeki ışığı görmesi yetti." diyor.
Bu aşamada Tolga Bey ayda 50 çalışanı işe aldıklarını, her gün 8.00-15.00 arasını iş görüşmeleri ile geçirdikten sonra günlük operasyonların da işleyişini sağlamak zorunda oldukları için günde 18-20 saat çalışmak zorunda kaldıklarını söylüyor. Ekibin özellikle üst yönetimi arkadaşlarından ve diğer çalışanlar da genç yaşlarda kişilerden oluştuğundan dolayı Tolga Bey bu dönemde güçlükleri de başarıları da en yakınları ve yanında oldukça rahat davranabildiği kişilerle geçirmiş olmasının büyük avantaj olduğunu belirtiyor.
"Girişimci olmak, günde 20 saat çalışıp, kalan 4 saatte de uykunda, rüyanda aynı şeyi görmendir." (Tolga Tatari, 2012)
Kurulduktan bir sene sonra markafoni.com, Avusturalya'da da açılmış. Şirket çalışanlarının sayısı 300'ü geçmiş ve Sina Afra da eBay'deki işini bırakarak markafoni.com'un CEO'su olmuş.
markafoni.com'un kurulmasının üzerinden iki sene geçtiğinde ise, bu kez Otto Group tarafından markafoni'ye rakip olarak limango.com.tr'nin kurulması, ardından eBay ve trendyol.com ile rakiplerin artması yüzünden bu kez markafoni.com yeni bir aşamaya girmiş: Rekabet etmeyi öğrenmek.
Tolga Bey'e göre markafoni.com'un en büyük rekabet avantajı, bu sektörü oluşturan ve bu fikri ilk kez uygulayan iş modeli olması. Yapılan araştırmalara göre bir müşterinin aynı anda sıkılmadan, gelen maillerden bunalmadan üye olabileceği özel alışveriş sitesi sayısı 2,2. Tolga Bey bunlardan birinin daima markafoni.com olduğunu, karşısındaki rakibin de genellikle limango.com.tr ve trendyol.com arasında zaman zaman değiştiğini söylüyor.
2011 yılının Temmuz ayında markafoni.com'un %71,2 hissesi MIH-Allegro'ya (Naspers) satıldı. Tolga Bey'e göre bu ortaklığın en güzel tarafı, MIH-Allegro'nun hem maddi olarak markafoni.com'un arkasında olması, hem de şirketin kurucularının şirket için belirledikleri stratejilere müdahil olmaması ve stratejik kararları ilk kurucu ortaklara bırakması. MIH-Allegro şu anda markafoni.com kurucu ortaklarından yalnızca belli periyotlarda rapor istiyor, yılda iki kez yönetim kurulu toplantılarına katılıyor ve belli bir kotanın üzerindeki paranın kendilerinden onay alınmadan işlem görmemesini talep ediyor. Ayrıca MIH-Allegro bu şekilde 139 tane şirketin ortağı konumunda ve bu şirketleri yılda bir kez biraraya getirerek birbirleriyle know-how larını paylaşmalarına olanak sağlıyor.
Bugünkü rakamlara bakılacak olursa, markafoni.com, 5 şirketle birlikte Türkiye'nin lider e-Ticaret grubu ve 2010 yılında %700 büyüme gösterdi. Şu anda markafoni Türkiye, brandsExclusive Avustralya, brandsGalaxy Yunanistan ve modnaKasta Ukrayna olmak üzere 4 ülkede faaliyet gösteren ve Türkiye'den dünyaya açılan ilk e-ticaret markası. Çok yakında Polonya'da da faaliyet göstermeye başlayacak olan ve 8 ülkeyi daha hedefleyen markafoni, toplamda 13 ülkede var olacak.
markafoni.com aylık 12 milyon ziyaret, aylık 198 milyon sayfa gösterim sayısı ve günlük 35.000 sipariş ile lider konumda. Şirketin sadece prodüksiyon ekibi 85 kişiden, 12 kayıtlı mankenden ve 17 stüdyodan oluşmakta. Günde 2500 adet ürün için 5 açıdan fotoğraflar çekiliyor ve her gün 15.000'in üzerinde fotoğraf işleniyor. Şirketin toplam çalışan sayısı ise 1000'in üzerinde.
Ayrıca markafoni, 32.000 metrekarelik bir alana yayılan lojistik tesisleri ile en yakın takipçisinden 2,5 kat önde.
Tüm bu lojistik, prodüksiyon, çalışan maliyetlerinin varlığında markafoni.com sadece ürünlerin üzerine üreticiden aldığı fiyata bir miktar kar payı koyarak katma değer yaratıyor ve varlığını sürdürebiliyor. Bu bir başarı öyküsü değilse, başka ne olabilir?
Sunum bittiğinde Tolga Bey'e iki sorum oldu, sonuç olarak askerliğini bedelli de olsa tamamlamış ve daha bir süre markafoni.com indirimleri arasında ZARA'yı göremeyecekmişiz. Neden askerliğini yapıp yapmadığını sorduğumu anlayamayan ve kahkahayı patlatan, dersten sonra da "Neden soruyorsun askerliğini yapıp yapmadığını, ona göre evlenme mi teklif edeceksin?" diyen arkadaşlarıma da buradan seslenmiş olayım: Konuşmanın başını dinleseydiniz, sizin de aklınıza takılırdı!
Abartmıyorum, sene başından beri beni en fazla mutlu eden ve keyif aldığım, gerçekten başarı öyküsü olduğunu düşündüğüm, ve hala sürdürülebilir olduğuna şaşıp kaldığım bu muhteşem iş modelini ve başından geçenleri, sıkmadan, üzülmeden bizimle samimiyet içinde paylaşan Tolga Bey'e ve sayesinde tüm bunları ilk ağızdan dinleme şansı bulduğumuz Burak Büyükdemir hocamıza sonsuz teşekkürler :)